Tali Dağıtım Panosu Nedir?

TALİ DAĞITIM PANOSU

Tali dağıtım panosu ana dağıtım panosunun çıkışına bağlanır. Binaların katlarında ve farklı yerlerinde konumlandırılmakta olup elektriği dağıtmakla görevlidir. Binada mevcut olan yüklerin tek girişleri bu panoda yer alır. Ana dağıtım panolarına göre düşük akımlı cihazlar yer alır. Bina tipi olan trafo merkezli tüketicilerde, trafo alçak gerilim çıkışı doğrudan ana dağıtım panosuna gelmektedir. Buradan da tali panolara enerji dağıtılmaktadır. Ana dağıtım panoları tesislerin boyutlarına göre değiştiği için tali panolar da farklılık gösterir. Firmaların, fabrikaların ve iş yerlerinin gereksinimleri değerlendirilerek bunu en iyi karşılayan sistemler kurulmaktadır. Tali dağıtım panosu bu bakımdan binalarda önemli bir yapıya sahiptir.

Elektrik Panosu Çeşitleri Nelerdir?
Elektrik panoları günümüzde farklı çeşitlere sahiptir. Zira fabrikaların ve iş yerlerinin gereksinimlerine göre belirlenmektedir. Bunlar özellikleri ile beraber aşağıda yer almaktadır;

Ana dağıtım panosu: Tesisin ana dağıtım üssü olup çok sayıda devre kesici ve koruma elemanları vardır. Binaya enerji ilk olarak buradan girer.

Tali dağıtım panosu: Ana dağıtım panosu çıkışlarına bağlanır. Bina katlarında ve farklı bölgelerinde konumlandırılmakta olup küçük bir yapıya sahiptir. Yapıda mevcut olan yüklerin girişleri burada yer alır. Ana dağıtım panolarına göre düşük akımlı cihazlar vardır.

Kompanzasyon panosu: Reaktif güç kompanzasyonu için imal edilen, içerisinde kondansatör gruplarının yer aldığı harmonik reaktörlerin, kontaktörlerin, koruma elemanlarının, reaktif rölenin mevcut olduğu bir panodur.

MCC panosu: Motor gruplarının kontrol edildiği pano olup endüstriyel tiptedir.

Sayaç panosu: Bina girişinde elektrik sayaçlarının yer aldığı pano olup, ana ve tali dağıtım panosu yanında sayaç panoları da ayrı şekilde gerçekleştirilir.

Makine panosu: Kompresör, jeneratör ve yangın sistemi gibi makinelerin özel panosudur ve makineyi kontrol eder.

Şantiye panosu: İnşaat içerisinde geçici olarak kullanılan, elektrik gereksinimini karşılamayı amaçlayan sistemdir ve inşaat bitince kaldırılır.

Sigorta kutusu: Evde yer alan sigorta ve kaçak akım anahtarlarının yer aldığı küçük kutudur. Bir pano olarak değerlendirilmekte olup plastik ya da metal bir gövdeye sahip olabilir. Tali dağıtım panosu tarafından gelen enerji buraya gelir. Ardından da aydınlatma ve prizlere aktarılır.Bunların dışında farklı elektrik panoları da yer alır.

Tali Dağıtım Panosu
ElemanlarıTali dağıtım panosu elemanları reaktif elektrik sayacından elektrik sigortasına kadar farklılık gösterir. Bunların her biri özellik bakımından değişkenlik arz eder.

Reaktif Elektrik Sayacı
Reaktif elektrik sayacı Tali dağıtım panosu elemanları içerisinde yer alır. Kendi içinde farklı seçeneklere ayrılmaktadır. Bunlar temel olarak,
Elektromanyetik elektrik sayacı,
Elektronik elektrik sayacı,
Bir faz iki telli sayaçlar,
Üç faz dört telli sayaçlar,
Üç faz üç telli sayaçlar,
Normal sayaçlar,
Demantmetreli sayaçlar,
Çok tarifeli sayaçlar,
Yük profili kaydeden sayaçlar,
Haberleşme özellikli sayaçlar, şeklindedir.
Elektrik Baraları
Elektrik baraları, Tali dağıtım panoları elemanları arasında yer alır. Bunlar gerilim ve frekansta yer alan elektrik enerjisinin toplandığı, dağıtıldığı ünitedir. Elektrik enerjisini hem kontrol hem de kumanda etmektedir.
Bunun yanı sıra ünitelerin de birbirleri ile irtibatlarını sağlayan iletkenler olarak görev alır. Santrallerde oluşturulan elektrik enerjisinin şalt sahalarında sisteme dağıtılmasında baraların önemi fazladır.
Bunun yanı sıra orta ve yüksek gerilim panolarında faz, nötr ve toprak iletkeni olarak da yararlanılır. Tali dağıtım panosu dışında santrallerde, trafo merkezlerinde, şalt sahalarında, ölçme merkezlerinde de görülür.

Elektrik Sigortası
Elektrik sigortası, doğru ve alternatif akım devrelerinde kullanılır. Bunlara dair iletkenleri aşırı akımlardan muhafaza ederek, cihazı hasardan korur. Evlerin yanı sıra elektrik santrallerinde, endüstrilerde, kumanda panolarında da yararlanılır.
Yapı olarak bir çift elektrik terminali arasına monte edilen, sıklıkla yanıcı olmayan bir koruyucu ile çevrelenen, devre iletkenlerine kıyasla küçük bir kesite sahip metal bir şerit ya da tel sigorta elemanından meydana getirir.
Günümüzde en çok kullanılan iki tür sigorta vardır. Bunlardan birincisi bıçaklı sigorta olup akım değeri yüksek, daha fazla güç isteyen sistemlerde kullanılır. Otomatik sigorta ise genellikle hassas ve çok hassas devrelerde yararlanılır.

Kesici Şalterler
Devre kesici olarak da bilinen kesici şalterler, tali dağıtım panoları içerisinde yer alan unsurlardan biridir. Temel olarak devreyi açmak ve kapatmak ile görevlidir. Sadece elektriği sağlamakla değil, aynı zamanda olası kısa devre ve aşırı yük durumlarına sistemi korumayı da sağlar.
Şalterler günümüzde standart olarak değil akım büyüklükleri, gerilimler, çalışma ortamları ve yapılara göre farklılık gösterir. Kompakt modeller akım şiddetine dayalı olarak manyetik koruma ve ısıya bağlı şekilde termik koruma olanağı tanır.
Şalterler gövde ve kapak, kurma kolu, kontaklar, bi-metal, perde ve alarm kontağı gibi unsurlardan oluşur.

Güç Kontaktörleri
Güç kontaktörleri elektrik devresini anahtarlamak için kullanılır. Elektrik ile kumanda edilmekte olup genellikle anahtarlamalı devreden ziyade az güçle açıp kapatır.
Genel amaçlı rölelerin yanı sıra doğrudan yüksek akımlı yük cihazlarına bağlanacak biçimde tasarlanmaktadır. Daha az kapasiteli olup genellikle normalde kapalı ve normalde açık uygulamalar için tasarlanır.
15 amper üzeri anahtarlama yapan ya da birkaç kilovattan yüksek dereceli devrelerde cihazlara da kontaktör denmektedir. Özellikle elektrik motorları, ısıtma, aydınlatma, kapasitör sıraları ve termal buharlaştırıcılar için kullanılır.